پایگاه اطلاع رسانی اسراء: جلد چهل و ششم از تفسیر گران‎سنگ تسنیم، تألیف مفسر بزرگ قرآن کریم حضرت آیت الله جوادی آملی به همت پژوهشگاه علوم وحیانی معارج منتشر شد.

این جلد از تفسیر تسنیم به تفسیر آیات 30 – 72 سوره مبارکه «نحل» می‌پردازد. در آغاز، از تفکر توحیدی متقیان یاد می کند که آنچه پروردگارشان نازل کرده، خیر است، از این رو خدا به آنان در دنیا حسنه و در آخرت نیز پاداش بهتری خواهد داد و آن بهشت عدن به همراه نعمتهای ماندگار آن است.

فرشتگان الهی هنگام توفّی، آنان را با سلام به این بهشت (خانه ابدیشان) فرا می خوانند؛ اما مشرکان ستمگر باید منتظر باشند تا فرشتگان عذاب یا امر الهی فرا برسد و به حیات ظالمانه آنها خاتمه دهد.

در ادامه، توجیه گری مشرکان در بت پرستی و حرام دانستن برخی اشیاء را پاسخ می دهد و فلسفه بعثت انبیای الهی (ع) را دو امر بندگی خدا و دوری از طاغوت می شمارد؛ البته مردم در برابر دعوت آنان به دو گروه هدایت یافته و گمراهان قسمت می شوند و هر یک پاداش و کیفر مخصوص خود را در قیامت می یابند و خدا به اختلافات پایان می دهد. (فصل نخست این سوره در آیه 40 به پایان می رسد)

در فصل دوم این سوره، ابتدا به پاداش نیکوی مهاجران پرداخته؛ آنان که در سختی ها صبر پیشه کرده و بر خدا توکل کردند؛ سپس به مسئله وحی و نبوت می پردازد که سنت الهی در ارسال رسل است و برای این امر می توانید از اهل ذکر پرسش کنید. خدا به همراه پیامبر بینات و کتابهای محکمی همچون قرآن را آورده تا پیامبر اکرم وحی الهی را برای مردم تبیین کند؛ البته مشرکان و کافران مکر پیشه باید بدانند که نباید هرگز خود را در امنیت بدانند، زیرا عذاب الهی از راههای گوناگون فرا می رسد و به حیات آنها خاتمه می دهد.

در ادامه، مشرکان را برای درک توحید ربوبی به اندیشه در آفرینش فرا می خواند که چرا نمی‌بینید که اشیای عالم حتی سایه آن‌ها در پیشگاه خدا ساجد و خاضع‌اند، چنان‌که فرشتگان الهی نیز در برابر خدا سجده می کنند و هیچگونه استکباری ندارند و از خدا می ترسند و اوامر او را فرمان می برند، شما مشرکان نیز هر نعمتی را از خدا بدانید و هنگام گرفتاری او را بخوانید؛ اما متأسفانه برخی، وقتی گرفتاری از آنها برطرف می شود، به خدا شرک می ورزند، آنها برای بت هایشان سهم در نظر می گیرند و به خدا افترا می زنند.

مشرکان جاهلی دختر را ننگ دانسته و از دختردار شدن ناراحت بودند از این رو آنان را زنده به گور می کردند؛ اما فرشتگان را دختران خدا می دانستند و برای خود پسری می خواستند و این حکمی ناپسند است، این مثل زشت برای منکران قیامت است وگرنه برای خدا مثل اعلاست؛ البته خدا به آنها مهلت می دهد و عذابش را به تأخیر می اندازد، زیرا اگر خدا می خواست بشر را به ستم هایش بگیرد، جنبده ای روی زمین باقی نمی ماند و در پایان این فصل نیز فلسفه نزول قرآن را تبیین احکام الهی و هدایت و رحمت خدا بر مؤمنان می داند.

فصل سوم این سوره، بازگشت مجدد به نعمتهای الهی است تا دوباره مشکل اساسی مشرکان حجاز یعنی توحید ربوبی را درمان کند. ابتدا به نعمت نزول باران و احیای زمین می پردازد و در ادامه، به نعمت چارپایان و فراورده های لبنی آنها، نعمت خرما و انگور و بهره های حلال آن، و نعمت عسل و چگونگی تهیه عسل توسط زنبور عسل و وحی تکوینی و فعلی به آن، نعمت آفرینش انسان و عمر طولانی و مرگ او در پایان به نعمت فرزند و نوادگان می پردازد و همگان را از ناسپاسی باز می دارد.