به گزارش خبرنگار پایگاه اطلاع رسانی اسراء: حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی در جلسه درس اخلاق این هفته خود که به روال هر پنجشنبه، در نمازخانه بنیاد بین المللی علوم وحیانی اسراء برگزار شد، با اشاره به فرارسیدن ایام ولادت حضرت رسول اکرم(ص) و هفته وحدت، اظهار داشتند: در خصوص وحدت، یک بیان مشابه و نزدیک به هم از پیغمبر(صلی الله علیه و آله و سلم) و حضرت امیر(ع) به ما رسیده است، چون غالب فرمایشات حضرت امیر(ع) مسبوق به بیانات پیغمبر(علیهما الصلاة و علیهما السلام) است، حضرت رسول فرمود «إِیاكُمْ وَ الْبِغْضَةَ ... فَإِنَّهَا الْحَالِقَةُ لِلدِّینِ»؛[1] و حضرت امیر(ع) در نهج البلاغه، فرمود: «لَا تَبَاغَضُوا فَإِنَّهَا الْحَالِقَة».[2]

ایشان ادامه دادند: فرمودند اختلاف، دشمنی و دو دستگی، اینها حالقه است و دین را حلق می‌کند، سری که تیغ شده به این زودی‌ها مو در نمی‌آورد؛ فرمود کینه، دین را تیغ می‌کند، و پس از آن دینی روییده نمی‌شود. فرمود با یکدیگر دشمن نباشید، برای دنیا به جان هم نیافتید، مبادا خدای نکرده مسائلی که در حوزه سیاسی و اجتماعی پیش می‌آید را به حوزه دین بکشانیم و خدای ناکرده به نظام ما آسیب برسد.

معظم له خاطرنشان کردند: وحدت از بهترین برکات است، فرمود بالاخره با هر کسی که اختلاف دارید یک راه‌حلی برای آن هست، ما تا آنجایی که ممکن است باید اختلاف نداشته باشیم و اختلاف را با نصیحت و برهان حل کنیم و اگر حل نشد، مرتّب در صدد کارشکنی و بدگویی نباشیم، این نه دستور دینی ماست و نه فایده‌ای دارد.

آیت الله العظمی جوادی آملی در بخش دیگری از سخنان خود به کلمه قصار 39 از مجموعه کلمات قصار نهج البلاغه حضرت امیر(ع) اشاره کردند و بیان داشتند: حضرت امیر(ع) فرمود: «لَا قُرْبَةَ بِالنَّوَافِلِ إِذَا أَضَرَّتْ بِالْفَرَائِضِ»؛ این جمله هم آثار فقهی دارد، هم در مسائل دیگر مطرح است. نافله چیزی است که انجامش فایده دارد، ولی ترکش ضرر ندارد در حالی که فریضه آن است که انجام آن ضروری و دارای فایده فراوان است و ترکش خسارت‌های زیادی دارد. فرمود آن نافله‌ای که به فریضه آسیب برساند مجال ندارد و نمی‌شود با نافله‌ای که به فریضه ضرر می‌رساند به خدا متقرّب شد. در احکام فقهی بر اساس این جمله فتوا دادند که کسی که حج واجب به ذمه اوست نمی‌تواند حج مستحبی انجام بدهد، کسی که روزه واجب به عهده اوست نمی‌تواند روزه مستحبی بگیرد، یا حتی در نماز آن نافله‌ای که به فریضه‌اش آسیب می‌رساند دیگر نمی‌شود با آن به خدا نزدیک شد، امر قربی نیست. این حکم فقهی است و روشن است و همه ما با آن آشنا هستیم. اما در مسائل اقتصادی، آن کاری که جزء نوافل اقتصاد است، یک تولید موقت است، یک اشتغال موقت و ناپایدار است و دولت بخواهد روی آن سرمایه‌گذاری کند و آن تولیدهای اساسی و شغل‌های اساسی را رها کند، این فریضه اقتصاد را ترک کرده و به نافله اقتصاد رسیده است.

ایشان ادامه دادند: در حوزه‌ها و دانشگاه‌ها بعضی از مطالعات‌اند که جزء نوافل علوم‌اند. آن درس‌هایی که به اصول اعتقادی برمی‌گردد مثل قرآن، مثل نهج البلاغه، مثل احکام ضروری اسلام، اینها جزء فرائض است. اگر کسی در حوزه وقتش را صرف مطالعات متفرقه جانبی می‌کند، از تفسیر بماند، از فقه بماند، از کلام بماند، این به آن علوم فریضی و واجب آسیب رسانده است. در دانشگاه‌ها هم همین طور است. در حوزه سیاست اگر کسی سرگرم باشد و اختلافات جزئی را حل کند اما از آن اختلافات ریشه‌ای غافل باشد، این نافله سیاسی است که به فریضه سیاسی آسیب می‌رساند.

معظم له تصریح داشتند: این یک اصل جامع و کلی است که وجود مبارک حضرت امیر فرمود؛ آن نافله‌ای که به فریضه آسیب می‌رساند وسیله تقرب نیست. بنابراین کشورداری، اقتصاد مملکت، اقتصاد مقاومتی، اخلاق دینی، فلسفه دینی، فقه دینی، اجتماعی دینی، اینها یک ارکان اولیه دارد به عنوان فرائض، یک سلسله امور جنبی هم دارد به عنوان نافله. این بیان نورانی حضرت امیر(سلام الله علیه) که فرمود هرگز نمی‌شود نافله را جایگزین فریضه کرد از همین قبیل است که «لَا قُرْبَةَ بِالنَّوَافِلِ إِذَا أَضَرَّتْ بِالْفَرَائِضِ».