در شب هفتم محرم الحرام، حجت‌الاسلام و‌المسلمین استاد مرتضی جوادی آملی در جمع عزاداران حسینی به ایراد سخنرانی پرداخت و با تبیین ابعاد معرفتی نهضت عاشورا، تصریح کرد: محرم تنها یک رسم دینی نیست، بلکه مکتبی برای ساختن هویت حسینی و عزت اسلامی است.
ایشان با اشاره به فلسفه قیام اباعبدالله الحسین علیه‌السلام، بیان داشت: نهضت حسینی، پاسخی بود به انحراف گسترده‌ای که از مسیر بعثت آغاز شد و با خلافت یزید به اوج رسید. امام حسین علیه‌السلام نه از سر احساس بلکه از عمق معرفت، در برابر جریانی ایستاد که در ظاهر اسلامی بود اما در باطن احیاگر جاهلیت بود.
استاد مرتضی جوادی آملی با تاکید بر اینکه این قیام متعلق به همه آزادگان عالم است نه صرفاً شیعیان، گفت: نهضت عاشورا همانند بعثت پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله، نقطه تحولی در تاریخ بشریت بود؛ هدف آن، بازگرداندن امت به آموزه‌های اصیل اسلام و زدودن غبار بدعت و تحریف بود.
وی با اشاره به جمله معروف امام حسین علیه‌السلام که فرمودند: «مثلی لا یبایع مثله»، خاطرنشان کرد:
این جمله، نه یک شعار احساسی، بلکه یک مانیفست سیاسی و اعتقادی است که نشان می‌دهد بیعت با حاکمی همچون یزید، مساوی با دفن اسلام است. اگر با یزید بیعت شود، باید با اسلام خداحافظی کرد: فعلی الإسلام السلام إذا بلیت الأمة براع مثل یزید.
ایشان در ادامه گفت: ما باید شعائر حسینی را بشناسیم. شعار هیهات منّا الذله فقط یک جمله نیست؛ این پرچم عزت انسانی است که نباید زمین گذاشته شود.
استاد مرتضی جوادی آملی همچنین با یادآوری شهادت حضرت علی‌اصغر علیه‌السلام، شب هفتم محرم را شب یکی از تلخ‌ترین فجایع تاریخ توصیف کرد و افزود: در کدامین قانون، در کدام وجدان بشری، کشتن طفلی شش‌ماهه با تیر سه‌شعبه توجیه دارد؟ این مصیبت‌ها، نشانگر عمق خباثت جریانی است که امام حسین علیه‌السلام در برابر آن قیام کرد.
ایشان در پایان، با ذکر دعا برای جامعه اسلامی و جوانان و بیماران، از حاضران خواست که محرم را به فرصتی برای شناخت شعائر، هویت و اهداف قیام حسینی تبدیل کنند، نه صرفاً مراسمی آیینی.